W sprawach o rozwód, strony mogą również wnieść o to, aby sąd orzekł o sposobie korzystania przez małżonków ze wspólnego mieszkania. Chodzi tu o takie sytuacje, gdy rozwiedzeni małżonkowie nadal razem mieszkają. Najczęściej konsekwencją skutecznie przeprowadzonego rozwodu jest podział majątku wspólnego. Zanim jednak strony uzyskają prawomocne rozstrzygnięcie, często mijają lata, a trzeba gdzieś mieszkać. Sprawy bowiem o podział majątku wspólnego są długotrwałe.
Pamiętać również należy, że w sprawie o rozwód, w szczególności gdy sąd ustala który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego stron, towarzyszą silne emocje. Często wzajemne żale i pretensje stanowią poważną przeszkodę w porozumieniu się co do sposobu korzystania ze wspólnie zajmowanego lokalu mieszkalnego. Warto wtedy rozważyć złożenie powyższego wniosku. Żądanie to zamieszcza się w pozwie rozwodowym bądź w odpowiedzi na pozew o rozwód.
Wniosek o podział majątku
Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Należy zwrócić uwagę, że w tym zakresie wniosek musi być zgodny. Inaczej zaś jest jeśli chodzi o ustalenie sposobu korzystania z mieszkania.
W orzecznictwie prawniczym podkreśla się, że podział mieszkania do korzystania posiada charakter czysto faktyczny, użytkowy, a z założenia również tymczasowy. Skutkiem podziału jest jedynie to, iż małżonek który nie dysponuje tytułem prawnym do lokalu np. nie jest współwłaścicielem, a jednocześnie zamieszkuje w nim do chwili orzeczenia rozwodu wraz z drugim małżonkiem – jest dysponentem prawa do tego lokalu, a tym samym uzyskuje tytuł do korzystania z fizycznie wydzielonej części tego lokalu dotąd, dopóki sam nie podejmie on decyzji o opuszczeniu lokalu lub też nie zostanie z niego usunięty na skutek wydania względem jego osoby prawomocnego orzeczenia o eksmisji. Pamiętajmy, że aby doszło do orzeczenia eksmisji muszą być spełnione ustawowe przesłanki przewidziane w obowiązujących przepisach.
Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania obejmuje w zasadzie każde mieszkanie rozwiedzionych małżonków, znajdujące się w ich dyspozycji.
W przypadku ustalenia przez sąd w sprawie o rozwód sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania, prawo drugiego małżonka do zamieszkiwania w domu stanowiącym własność byłego małżonka znajduje oparcie w tym wyroku, a to oznacza że nie można uznać tego małżonka za posiadacza w złej wierze. Powyższe wiąże się też z tym, że nie ma podstaw prawnych aby żądać zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu. Możliwość taka powstaje dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku. Wówczas były małżonek będący właścicielem nieruchomości może żądać od drugiego małżonka zapłaty za bezumowne korzystanie z mieszkania.
Małżonek nie posiadający tytułu prawnego do mieszkania pozostaje pod ochroną
Zwracam uwagę, że małżonek nie posiadający tytułu prawnego do mieszkania pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 281 k.r.o. i ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.).
Stanowiące przedmiot zaskarżenia zawarte w wyroku rozwodowym orzeczenie o korzystaniu ze wspólnego mieszkania nie stanowi koniecznej części wyroku rozwodowego i może być przedmiotem odrębnego zaskarżenia, bez zaskarżenia wyroku rozwodowego jako całości.
Niedopuszczalna jest natomiast kasacja od zawartego w wyroku rozwodowym orzeczenia o korzystaniu przez rozwiedzionych małżonków ze wspólnego mieszkania.
Odwiedź nasze siedziby:
Kancelaria adwokacka Łódź
Kancelaria adwokacka Pabianice
Kancelaria adwokacka Brzeziny
