Podział majątku wspólnego byłych małżonków

Przedmiotem postępowania o podział majątku jest majątek, który był objęty wspólnością majątkową. Ponadto majątek ten musiał istnieć w dacie jej ustania. Ruchomości i nieruchomości wchodzące w skład majątku muszą jednak istnieć w dacie dokonywania podziału. Sąd bierze bowiem pod uwagę okoliczności istniejące w dacie zamknięcia rozprawy.

Sąd orzeka o przyznaniu jednemu z byłych małżonków istniejących składników majątkowych i dokonuje rozliczenia ich wartości. Pamiętajmy, że rzeczy bezprawnie zniszczone lub zbyte przez jednego z małżonków podlegają rozliczeniu, natomiast sąd nie uwzględni tych, które zostały zużyte w toku normalnego używania.
Podobnie jest w przypadku, gdy prawo własności całej nieruchomości lub jej części zostaje utracone przez byłych małżonków po ustaniu wspólności majątkowej, a przed dokonaniem podziału. Może bowiem dojść do np. skutecznego odwołania darowizny. Sąd nie może w takiej sytuacji uwzględnić tych składników majątkowych, które byli małżonkowie lub jeden z nich utracili w części albo w całości.
Każdy z małżonków może w każdym czasie udać się po pomoc do adwokata lub innego prawnika, gdyż roszczenie o podział majątku wspólnego nie ulega przedawnieniu.

W skład majątku wspólnego małżonków mogą wchodzić rzeczy o podobnych właściwościach. Jeżeli więc w ramach postępowania o podział majątku wspólnego zgłoszono nie jedną rzecz lecz kilka rzeczy o zbliżonych właściwościach, byłym małżonkom mogą być przyznane poszczególne rzeczy w całości, bez konieczności ich fizycznego dzielenia. Jest to jeden z podstawowych sposobów podziału majątku, który jest preferowany w orzecznictwie.

Każdy z małżonków może jednak żądać rozliczenia z tytułu nieuzasadnionego zbycia przez drugiego małżonka składników majątku wspólnego w czasie trwania wspólności majątkowej. Roszczenie takie ma charakter odszkodowawczy i znajduje podstawę ogólną w art. 415 k.c. Natomiast jeśli środki te zostały zużyte na wydatki lub nakłady na majątek odrębny małżonka podlegają one rozliczeniu na podstawie art. 45 § 1 k.r.o.

Może się okazać, że jeden z małżonków w czasie trwania małżeństwa wypłacił pieniądze z rachunku bankowego i je zbył. Jeżeli środki te zużył na bieżące utrzymanie rodziny, a wydatki te sąd uzna za uzasadnione, to wówczas współmałżonek nie może domagać się rozliczenia tej kwoty przy podziale majątku wspólnego również, gdy nastąpiło to bez jego zgody.

Współmałżonek nie może także po ustaniu wspólności majątkowej zbyć udziału we wspólnym przedmiocie. Jeżeli to uczyni bez zgody drugiego małżonka, to zbycie to jest bezskuteczne, o ile naruszałoby przysługujące temu małżonkowi na podstawie przepisów o podziale wspólnego majątku uprawnienie do przyznania mu w całości na własność tego przedmiotu.

Sąd rozpoznając sprawę o podział majątku bierze pod uwagę okoliczności istniejące w chwili dokonania podziału. Musi bowiem zadecydować w jaki sposób znieść pomiędzy małżonkami współwłasność. Tutaj adwokat czy inny prawnik może być pomocny, proponując określony podział majątku wspólnego, a uzasadniając to usprawiedliwionym interesem stron, sytuacją osobistą, majątkową i rodzinną małżonków.

Małżonkowie mogą żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział polegający na przyznaniu każdemu z nich, w miejsce ich wspólnego dotychczas lokalu mieszkalnego, innego odpowiednio mniejszego lokalu. Roszczenie takie może również zgłosić tylko jedna strona, brak zgody drugiego małżonka nie stoi również na przeszkodzie wydaniu postanowienia uwzględniającego ww. żądanie.

Z chwilą wszczęcia postępowania o podział majątku nie jest dopuszczalne odrębne postępowanie co do sposobu zniesienia współwłasności, natomiast składniki majątku wspólnego byłych małżonków nie zgłoszone do podziału lub pominięte przez Sąd w prawomocnym postanowieniu o podział, nie przestają być majątkiem wspólnym. Mogą zostać podzielone w drodze umowy lub orzeczenia sądowego.

Warto także wiedzieć, że w sytuacji gdy jeden z byłych małżonków umrze, to z wnioskiem o podział uzupełniający mogą wystąpić również jego spadkobiercy, gdy zachodzi potrzeba przeprowadzania prócz postępowania o podział majątku wspólnego także postępowania o dział spadku po zmarłym, byłym małżonku. Te postępowania mogą być połączone.

Odwiedź nasze siedziby: