Wystąpienie z pozwem o rozwód nie zawsze gwarantuje nam uzyskanie wyroku rozwodowego. Może się tak zdarzyć, że Sąd oddali powództwo. Ma to miejsce w ściśle określonych sytuacjach przewidzianych przez przepisy prawa.
Pomimo stwierdzenia przez Sąd zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego pomiędzy stronami, nie dojdzie do orzeczenia rozwodu, gdy wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Rozważając wpływ orzeczenia rozwodu na dobro dziecka, należy uwzględnić wszystkie okoliczności sprawy. Istniejące pomiędzy małżonkami stosunki mogą mieć destrukcyjny wpływ na życie dziecka, np. alkoholizm, narkomania i inne patologie. W takim przypadku orzeczenie rozwodu będzie wręcz zgodne z dobrem dziecka, nawet jeśli małoletni jest bardzo związany z obojgiem rodziców i ich rozwodowi towarzyszy duże poczucie krzywdy (zob. na ten temat wyrok SN z 5 listopada 1999 r., III CKN 799/99, LexisNexis nr 6793635, SIP nr 528139). Natomiast gdy stosunki pomiędzy rodzicami i ich postawy nie wpływają destrukcyjnie na życie dziecka, to w takim przypadku określenie, czy orzeczenie rozwodu będzie sprzeczne z dobrem dziecka, wymaga wnikliwej analizy sytuacji rodzinnej i zazwyczaj wywołuje potrzebę skorzystania z pomocy specjalistów, oprócz wykorzystania innych środków dowodowych. Jest bowiem oczywiste, że w przypadku rodzin niepatologicznych rozwód zawsze wywołuje negatywne skutki dla dziecka, wynikające z braku codziennej wspólnej obecności rodziców i rozpadu rodziny.
Wspólna piecza obojga rodziców jest w ustalonych okolicznościach konieczna
W uzasadnieniu uchwały Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1968r. w sprawie o sygn. akt: III CZP 70/66 stwierdzono, że uszczerbku dla małoletnich dzieci można się dopatrzyć w orzeczeniu rozwodu, gdy istniejący stan faktyczny nie pozwala na rozstrzygnięcie o sytuacji dzieci w sposób zapewniający zaspokojenie ich potrzeb materialnych i moralnych co najmniej w takim zakresie, w jakim potrzeby te zaspokajane są obecnie. Dotyczy to zwłaszcza wypadków, w których wspólna piecza faktyczna obojga rodziców jest w ustalonych okolicznościach konieczna i w pewnym zakresie wykonywana, a istniejące pomiędzy małżonkami stosunki nie rokują szans utrzymania tego stanu rzeczy po rozwodzie. Za wnioskiem, że dobro dzieci ucierpi wskutek rozwodu, może przemawiać nieustępliwe stanowisko małżonków co do sposobu wykonywania w przyszłości władzy rodzicielskiej, a zwłaszcza domaganie się każdego z rodziców, by dzieci powierzono jemu z wyłączeniem wszelkiej ingerencji drugiego małżonka. Dotyczy to w szczególności wypadków, gdy istnieją podstawy do przewidywania, że utrzymanie status quo w stosunkach wzajemnych rodziców będzie dla ich małoletnich dzieci bardziej korzystne.
Czynniki wpływające na ocenę wpływu rozwodu na sytuację dzieci
Nie należy jednak także tracić z pola widzenia sytuacji, w których istniejący między małżonkami stan napięcia wpływa tak niekorzystnie na warunki życiowe dzieci, że wzgląd na ich dobro nie mógłby uzasadniać odmowy rozwodu. Dla oceny, czy dobro dzieci ucierpi wskutek orzeczenia rozwodu, mogą też mieć istotne znaczenie: wiek dzieci, ich dotychczasowe stosunki z rodzicami, jak również stan zdrowia i stopień wrażliwości dzieci. Uwzględnienie takich i podobnych okoliczności, które charakteryzują dzieci i istniejące stosunki rodzinne, oraz rozważenie ich po zasięgnięciu – w razie potrzeby – opinii biegłego psychologa, może stanowić istotną pomoc dla sądu przy ocenie wpływu ewentualnego rozwodu na dobro wspólnych małoletnich dzieci stron. Korzystając z opinii biegłego psychologa, należy zachować daleko idącą ostrożność, aby dziecko nie zostało wciągnięte do procesu rozwodowego rodziców.
Tutaj aby wykazać swoje racje powinniśmy zaoferować dowody w postaci np.: zeznań świadków, dokumentów np. od psychologa czy przedszkola, nagrań, zdjęć itd. , jeżeli powstaną poważne wątpliwości czy w wyniku orzeczenia rozwodu nie ucierpi dobro małoletnich dzieci.
W wyroku z 17 grudnia 1999 r. (III CKN 850/99, Lexis.pl nr 402165) Sąd Najwyższy wskazał, że aspekt ekonomiczny będący następstwem orzeczenia rozwodu i akcentowanie w kasacji pogarszania się sytuacji dzieci, w tym w kontekście finansowym, nie może wyłącznie przesądzać o tym, że dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków sprzeciwia się orzeczeniu rozwodu. Sąd Najwyższy podniósł, że w kontekście przesłanki negatywnej orzeczenia rozwodu, jaką jest dobro dziecka, wymaga zbadania, czy rozwód nie spowoduje osłabienia emocjonalnej więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostaną, w stopniu, który mógłby ujemnie wpłynąć na wykonywanie jego obowiązków rodzicielskich. Jakakolwiek próba utrudniania kontaktów z dzieckiem może spowodować, że rozwód nie zostanie orzeczony. W orzeczeniu Sądu najwyższego z dnia 31 grudnia 1951 r., C 625/51, NP 1953, nr 5, s. 82 wskazano na brak podstaw do odmowy udzielenia rozwodu w sytuacji, gdy środki na wychowanie dziecka zostały zapewnione, a kontakt z nim nie będzie utrudniony. Ponadto w wyroku z dnia z 3 stycznia 1959 r., 3 CR 680/58, RPES 1959, nr 4, s. 265, wskazano dopuszczalność oddalenia powództwa o rozwód z powodu trudności w utrzymaniu dziecka z powodu wyjazdu ojca po rozwodzie za granicę, a w wyroku z dnia 12 września 1975 r., III CRN 226/75, niepubl., jako przesłankę oddalenia powództwa o rozwód wskazano możliwość założenia innej rodziny, co może w tej konkretnej sprawie doprowadzić do zerwania kontaktów z dzieckiem.
Odwiedź nasze siedziby:
Kancelaria adwokacka Łódź
Kancelaria adwokacka Pabianice
Kancelaria adwokacka Brzeziny
