Obowiązujące przepisy prawa przewidują różne formy testamentu, w oparciu o które dochodzi do nabycia spadku. Wyróżniamy testamenty zwykłe i szczególne. Pamiętajmy, że testament może być zawsze przez testatora odwołany, zmieniony.
Podstawową formą testamentu zwykłego jest testament własnoręczny. Musi on być spisany pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą. Naruszenie przynajmniej jednego z dwóch pierwszych wymogów skutkuje zawsze nieważnością całego testamentu. Brak daty co do zasady również powoduje nieważność, chyba że nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu oraz co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Testament może być również sporządzony w formie aktu notarialnego. Z formy testamentu notarialnego mogą skorzystać osoby niewidome, głuche, nieme lub głuchonieme, a także nieumiejące lub niemogące czytać lub pisać. W mojej ocenie najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z tej właśnie formy testamentu. Bardzo często bowiem dochodzi do sytuacji, gdzie osoby pominięte w testamencie próbują go podważyć. Notariusz zaś to osoba zaufania publicznego, która jest gwarantem, że wszystkie formalności zostały zachowane. W rzeczywistości bardzo ciężko jest zakwestionować wolę testatora sporządzoną w formie aktu notarialnego.
Trzecią formą testamentu zwykłego jest testament alograficzny. Testament ten sporządza się w obecności dwóch świadków, gdzie spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie wobec tzw. osoby urzędowej. Oświadczenie to następnie zostaje spisane w protokole, który wskazuje również na datę sporządzenia tegoż oświadczenia. Protokół zostaje odczytany spadkodawcy. Podczas odczytania muszą być obecni świadkowie. Później dochodzi to jego podpisania przez testatora i wszystkich obecnych. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
Kolejną grupą testamentów są testamenty szczególne. Skorzystanie ze szczególnej formy testamentu możliwe jest w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności, przewidzianych w przepisach.
Spośród trzech form testamentów szczególnych najbardziej popularny jest testament ustny. Może on zostać sporządzony w dwóch przypadkach: zaistnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy lub wystąpienia szczególnych okoliczności, wskutek których zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Wystarczy, że zostanie spełniona jedna z tych przesłanek by spadkodawca mógł sporządzić testament ustny.
Kolejnym testamentem szczególnym jest testament podróżny. Testament podróżny jest de facto szczególną odmianą testamentu alograficznego. W jego przypadku rolę osoby urzędowej może odgrywać dowódca statku lub jego zastępca. Testament podróżny może być sporządzony jedynie podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym. Warunkiem jest, aby spadkodawca był w trakcie odbywania podróży.
Przepisy przewidują również możliwość sporządzenia testamentu wojskowego.
Moc obowiązywania testamentów szczególnych jest ograniczona w czasie. Tracą one moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.
Warto mieć na uwadze fakt, że gdy chcemy powołać do spadku niektórych tylko spadkobierców ustawowych, to pominięci będą mogli dochodzić zapłaty zachowku. Jeżeli spadkobierca został pominięty z konkretnych powodów np. nie utrzymywał jakiegokolwiek kontaktu ze spadkodawcą, nie interesował się losem spadkodawcy, nie udzielał spadkodawcy pomocy w potrzebie to wówczas spadkodawca może go w testamencie wydziedziczyć.
Wydziedziczenie zaś skutkuje tym, że wyklucza możliwość żądania zapłaty zachowku od spadkobierców testamentowych. Pamiętajmy o tym, gdyż notariusz nie zawsze nas pouczy.
Odwiedź nasze siedziby:
Kancelaria adwokacka Łódź
Kancelaria adwokacka Pabianice
Kancelaria adwokacka Brzeziny
